آیا جرم گیری دندان مهم است؟
1. اهمیت جرم گیری دندان
جرم گیری دندان یکی از مهم ترین اقدامات برای حفظ سلامت دهان و دندان است. پلاک دندانی، لایه ای چسبنده و حاوی باکتری ها است به طور مداوم روی دندان ها تشکیل می‌شود. اگر این پلاک به طور منظم پاک نشود، به جرم تبدیل شده و می‌تواند باعث بوی بد دهان، التهاب لثه، پوسیدگی دندان و حتی از دست دادن دندان شود. جرم گیری به معنای برداشتن این پلاک و جرم از روی دندان ها و زیر لثه است.
2. چرا به جرم گیری نیاز داریم؟
باکتری های موجود در پلاک با تولید اسید، مینای دندان را تخریب کرده و باعث پوسیدگی می‌شوند. همچنین، این باکتری ها می‌توانند به لثه ها آسیب برسانند و باعث التهاب لثه و خونریزی آن شوند. اگر التهاب لثه درمان نشود، می‌تواند به بیماری پریودنتال پیشرفت کند که در آن استخوان های نگهدارنده دندان تخریب شده و دندان ها لق می‌شوند. جرم گیری منظم به پیشگیری از این مشکلات کمک میکند.
3. فواید اصلی جرم گیری دندان
3.1. پیشگیری از پوسیدگی و کرم خوردگی دندان
پوسیدگی و کرم خوردگی دندان، نقطه آغاز مشکلات اساسی دندان هستند. جرم گیری دندان به جلوگیری از بروز این اتفاق و ممانعت از ایجاد حفره در دندان کمک میکند. این حفره ها میزبان پلاک می‌شوند و به مینای دندان که سخت ترین قسمت دندان است آسیب می‌زنند.
3.2. کاهش التهاب لثه و پیشگیری از بیماری پریودنتال
پلاک دلیل بروز بسیاری از مشکلات است و اگر در زیر خط لثه تشکیل شده باشد، به لثه ها نیز آسیب می‌زند. این آسیب می‌تواند تا جایی پیشرفت کند که منجر به از دست دادن دندان شود. جرم گیری دندان‌ها، از خط لثه محافظت میکند. خط لثه نقش مهمی در ثابت نگه داشتن دندان ها و حفظ سلامت کلی دهان ایفا میکند.
3.3. از بین بردن لکه ها و روشن تر شدن دندان ها
مصرف چای، قهوه، مایعات رنگی، یا تنباکو باعث شکل گیری لکه روی سطح دندان ها می‌شود. جرم گیری به پاک کردن این لکه ها، داشتن لبخندی زیبا و تا حدودی سفیدکردن دندان‌ها کمک میکند.
3.4. جلوگیری از بوی بد دهان
پلاک دندانی، باکتری ها را به دام می اندازد و تبدیل به تارتار دندانی یا کَلکولوس دندانی می‌شود که این امر منجر به بوی بد دهان می شود. جرم گیری با حذف این باکتری ها، بوی بد دهان را از بین می‌برد.
3.5. درمان عفونت و محافظت از ریشه دندان
جرم گیری عفونت را درمان میکند و روند بهبود را تسریع می‌بخشد. همچنین از ریشه دندان‌ها محافظت میکند.
4. فرایند جرم گیری دندان به چه صورت انجام می‌شود؟
4.1. مرحله اول: معاینه دقیق
در ابتدا، دندانپزشک با استفاده از آینه و ابزارهای مخصوص، دهان شما را به دقت معاینه میکند. این معاینه شامل بررسی میزان جرم و پلاک روی دندان ها، عمق کیسه های لثه‌ای، و سایر مشکلات دهانی است. این مرحله بسیار مهم است زیرا دندانپزشک با توجه به نتایج معاینه، بهترین روش درمانی را برای شما انتخاب میکند.
4.2. مرحله دوم: بی‌حسی موضعی (در صورت نیاز)
در برخی موارد، به خصوص اگر جرم گیری عمیق باشد، دندانپزشک برای راحتی بیشتر بیمار از بی‌حسی موضعی استفاده میکند. این بی‌حسی کاملاً شبیه به تزریقی است که برای پر کردن دندان انجام می‌شود و باعث می‌شود در طول درمان هیچ دردی احساس نکنید.
4.3. مرحله سوم: حذف پلاک و جرم
در این مرحله، دندانپزشک با استفاده از ابزار های مخصوصی مانند اسکالر و کیورت، پلاک دندانی و جرم را به آرامی از روی سطح دندان ها و زیر لثه ها پاک میکند. این ابزارها شبیه به چاقوهای کوچک هستند و برای برداشتن جرم طراحی شده‌اند.
4.4. مرحله چهارم: صاف کردن سطح ریشه
پس از حذف کامل جرم، دندانپزشک سطح ریشه دندان را صاف میکند تا محل مناسبی برای چسبیدن مجدد لثه به دندان فراهم شود. این کار به بهبود التیام لثه و کاهش احتمال تجمع مجدد جرم کمک میکند.
4.5. مرحله پنجم: پولیش کردن دندان ها
در آخرین مرحله، دندان‌ها پولیش می‌شوند تا صاف و براق شوند. پولیش کردن باعث می‌شود سطح دندان صاف شده و کمتر مستعد تجمع پلاک باشد.
5. چه مدت یکبار باید دندان هایمان را جرم گیری کنیم؟
فاصله ی زمانی مناسب برای جرم گیری دندان، به عوامل مختلفی بستگی دارد که مهم ترین آنها سلامت دهان و دندان هر فرد است. به طور کلی، برای اکثر افراد سالم، هر ۶ ماه یکبار جرم‌گیری توصیه می‌شود. اما این بازه زمانی برای همه یکسان نیست و ممکن است بسته به عوامل زیر تغییر کند:
سرعت تشکیل رسوبات: در برخی افراد، به دلیل عادات غذایی یا شرایط دهانی خاص، رسوبات دندانی سریع‌تر تشکیل می‌شوند و ممکن است نیاز به جرم‌گیری هر ۳ تا ۴ ماه یکبار باشد.
وضعیت مینای دندان: افرادی که مینای دندان نازک، سائیده شده یا دچار فلوئوروزیس هستند، باید با احتیاط بیشتری جرم‌گیری انجام دهند. جرم‌گیری بیش از حد در این افراد ممکن است به مینای دندان آسیب برساند.
6. تفاوت جرم گیری با جرم گیری عمیق
جرم گیری دندان و جرم گیری عمیق هر دو روش هایی برای تمیز کردن دندان ها از پلاک دندانی و جرم هستند، اما تفاوت هایی در عمق و هدف آنها وجود دارد.
6.1. جرم‌گیری (Scaling)
در این روش، دندانپزشک با استفاده از ابزارهای مخصوص، پلاک و جرم های چسبیده به سطح دندان و زیر خط لثه را به طور کامل پاک می کند. هدف اصلی جرم گیری، پیشگیری از بیماری های لثه‌ای مانند ژنژیویت و پریودنتیت است. با حذف پلاک و جرم، از تجمع باکتری‌ها و در نتیجه ایجاد حفره و التهاب لثه جلوگیری می‌شود.
این روش معمولاً به صورت سرپایی و بدون نیاز به بی‌حسی انجام می‌شود و روشی ایمن و بدون درد است. برای حفظ سلامت دهان و دندان و جلوگیری از مشکلات جدی‌تر، توصیه می‌شود هر ۶ ماه یکبار به دندانپزشک مراجعه کرده و جرم گیری را انجام دهید.
6.2. جرم‌گیری عمیق (Root Planing)
جرم گیری عمیق یا روت پلنینگ، یک روش درمانی تخصصی در دندانپزشکی است که برای پاکسازی کامل جرم و باکتری های تجمع یافته در زیر خط لثه و روی سطح ریشه دندان طراحی شده است. این روش درمانی نه تنها به طور موثر بیماری های لثه مانند پریودنتیت را درمان میکند، بلکه با صاف کردن سطح ریشه، امکان اتصال مجدد لثه به دندان را فراهم میکند و از التهاب لثه و تحلیل رفتن استخوان جلوگیری می کند.
جرم گیری عمیق معمولا برای افرادی که علائمی مانند خونریزی لثه، تورم لثه و لق شدن دندان ها را تجربه می‌کنند، توصیه می‌شود. این روش درمانی تحت بی‌حسی موضعی انجام می‌شود و با حذف کامل عوامل بیماری زا، به حفظ سلامت دهان و دندان و جلوگیری از عوارض جدی تر کمک می کند.
7. مراقبت‌های بعد از جرم گیری دندان
جرم گیری دندان یکی از مهم‌ترین روش‌ها برای حفظ سلامت دهان و دندان است. با این حال، برای اینکه نتیجه این درمان ماندگار باشد، رعایت برخی مراقبت ها پس از جرم‌گیری ضروری است.
پس از جرم گیری، بهتر است روزانه دو بار با مسواک نرم و خمیر دندان حاوی فلوراید مسواک بزنید و روزانه یکبار از نخ دندان استفاده کنید. همچنین، برای کاهش باکتری های دهان، با مشورت دندانپزشک می‌توانید از دهانشویه آنتی‌باکتریال استفاده کنید. برای کاهش حساسیت دندان ها، بهتر است از مصرف غذاهای سفت، چسبنده، سرد، گرم، اسیدی و شیرین خودداری کنید و سیگار را ترک کنید.
مراجعه منظم به دندانپزشک نیز برای بررسی وضعیت دهان و دندان و جلوگیری از بروز مشکلات احتمالی بسیار مهم است. در صورت تورم لثه، می توانید از کمپرس سرد استفاده کنید. با رعایت این نکات ساده، می‌توانید از سلامت دهان و دندان خود به بهترین شکل محافظت کرده و از نتایج جرم گیری به مدت طولانی بهره مند شوید.
