برفک دهانی یکی از انواع بیماری های دهان است که زمانی اتفاق می افتد که عفونت مخمر در داخل دهان شما ایجاد شود. همچنین به عنوان کاندیدیازیس دهانی ، کاندیدیازیس حفره حلقی ، یا به سادگی برفک شناخته می شود. برفک دهان اغلب در نوزادان و کودکان نوپا رخ می دهد. این عارضه باعث ایجاد برجستگی های سفید یا مایل به زرد داخل گونه ها و زبان می شود. این برجستگی ها معمولاً با درمان از بین می روند.

عفونت معمولاً خفیف است و به ندرت مشکلات جدی ایجاد می کند. اما در افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند ، می تواند به سایر قسمت های بدن گسترش یابد و عوارض بالقوه جدی ایجاد کند.

علائم برفک دهانی

در مراحل اولیه ، برفک دهانی ممکن است هیچ علائمی ایجاد نکند. اما با بدتر شدن عفونت ، یک یا چند مورد از علائم زیر ممکن است ایجاد شود:

• لکه های سفید یا زرد بر روی گونه های داخلی ، زبان ، لوزه ها ، لثه ها یا لب ها 
• ممکن است در صورت تراشیده شدن برجستگی ها خونریزی جزئی داشته باشید
• درد یا سوزش در دهان
• حسی پنبه مانند در دهان 
• پوست خشک و ترک خورده در گوشه های دهان 
• مشکل در بلعیدن
• طعم بد دهان
• از دست دادن طعم و مزه

در بعضی موارد ، برفک دهان می تواند مری شما را نیز تحت تأثیر قرار دهد. هرچند این اتفاق غیر معمول است. همان قارچی که باعث برفک دهان می شود می تواند باعث عفونت های مخمری در سایر قسمت های بدن شما شود.

دلایل برفک دهان

برفک دهان و سایر عفونت های مخمری ناشی از رشد بیش از حد  Candida albicans که نوعی قارچ می باشد است.

مقدار کمی از این قارچ طبیعی است که در دهان شما زندگی کند و بدون آسیب است. وقتی سیستم ایمنی بدن شما به درستی کار می کند ، باکتری های مفید در بدن کمک می کنند تا C. albicans تحت کنترل باشد. اما اگر سیستم ایمنی بدن شما به خطر بیفتد یا تعادل میکروارگانیسم ها در بدن شما مختل شود ، قارچ می تواند از کنترل خارج شود.

اگر از داروهای خاصی استفاده کنید که تعداد میکروارگانیسم های دوستانه در بدن را کاهش می دهد. مثلا آنتی بیوتیک ها ، ممکن است رشد بیش از حد این نوع قارچ را ایجاد کند که باعث برفک دهان می شود. درمان های سرطانی ، از جمله شیمی درمانی و پرتودرمانی ، همچنین می توانند سلول های سالم را تخریب یا از بین ببرند. این باعث می شود شما بیشتر به برفک دهان و سایر عفونت ها حساس باشید.

شرایطی که سیستم ایمنی بدن شما را ضعیف می کند  مانند سرطان خون و اچ آی وی ، خطر ابتلا به برفک دهان را نیز افزایش می دهد. برفک دهان یک عفونت فرصت طلب شایع در افراد مبتلا به HIV است. همچنین دیابت می تواند در برفک دهانی نقش داشته باشد. دیابت کنترل نشده سیستم ایمنی بدن شما را ضعیف کرده و باعث افزایش سطح قند خون می شود و شرایط رشد این قارچ را افزایش میدهد.

آیا برفک دهانی مسری است؟

اگر برفک دهانی دارید در صورتی که کسی را ببوسید انتقال این بیماری به شخص دیگری امکان پذیر است. در بعضی موارد ، ممکن است آن شخص برفک دهانی پیدا کند. همچنین برفک دهان میتواند باعث عفونت در سایر اعضای بدن شود. یعنی این امکان وجود دارد که شما قارچ را از یک قسمت از بدن خود به قسمت دیگری از بدن شخص دیگری منتقل کنید.

اگر برفک دهانی ، عفونت واژن یا عفونت آلت تناسلی دارید ، می توانید قارچ را از طریق رابطه واژینال ، مقعدی یا رابطه دهانی به شریک جنسی خود منتقل کنید. همچنین اگر سینه زنی مبتلا به این قارچ باشد می میتواند قارچ را هنگام شیردهی به کودک خود منتقل کند. کودک شما همچنین در صورت داشتن برفک دهان می تواند قارچ را به شما منتقل کند.

درمان برفک دهانی

پزشک شما با توجه به تخصص خود داروهایی مناسب با درمان این بیماری برای شما تجویز می کند. با شروع درمان ، برفک دهانی معمولاً طی دو هفته برطرف می شود. اما در بعضی موارد می تواند دوباره برگردد. برای بزرگسالانی که برفک دهانی مکرر دارند و علت مشخصی ندارد پزشک او را از نظر شرایط پزشکی زمینه ای که ممکن است در برفک موثر باشد ارزیابی می کند. همچنین نوزادان ممکن است در سال اول زندگی خود چندین دوره برفک دهانی داشته باشند.

پیشگیری از برفک دهان

برای کاهش خطر برفک دهان ، موارد زیر را رعایت کنید:

•  برای تقویت عملکرد سیستم ایمنی بدن خود ، یک رژیم غذایی مغذی بخورید و یک سبک زندگی سالم را دنبال کنید.
• بهداشت دهان و دندان را با مسواک زدن روزانه دو بار ، استفاده از نخ دندان هر روز و مراجعه منظم به دندانپزشک خود رعایت کنید.
• اگر دهان شما به طور مزمن خشک است ، با پزشک خود قرار ملاقات بگذارید و برنامه درمانی توصیه شده او را دنبال کنید.
• اگر دندان مصنوعی دارید آن ها را قبل از خواب بردارید و حتما روزانه تمیز کنید.
• اگر به دیابت مبتلا هستید برای کنترل سطح قند خون خود زیر نظر پزشک باشید

اگر در قسمت دیگری از بدن خود به عفونت مبتلا شدید حتما آن را درمان کنید. در برخی موارد ، عفونت می تواند از یک قسمت از بدن شما به قسمت دیگر منتقل شود.

منبع:  https://www.healthline.com/health/thrush#prevention