فیشور دندان : اهمیت و ضرورت استفاده از فیشور سیلانت
فیشور دندان شیارهای عمیق و باریکی هستند که بر روی سطح جونده دندانهای آسیاب (مولر) و پیش آسیاب (پرمولر) قرار دارند. وجود فیشور، سطح بیشتری را برای جویدن غذا فراهم میکند، اما به دلیل دشواری تمیز کردن، مستعد پوسیدگی دندان نیز هستند. این شیارها میتوانند محل تجمع پلاک و باکتریها شده و در نهایت منجر به پوسیدگی دندان شوند. به دلیل عمق و نامنظم بودن این شیارها، تمیز کردن آنها با مسواک زدن به تنهایی دشوار است.
1. چرا محافظت از فیشور دندان مهم است؟
پیشگیری از پوسیدگی: فیشورها به دلیل شکل و عمق خود، محل تجمع غذا و پلاک میکروبی هستند. پلاک میکروبی با تولید اسید، مینای دندان را از بین میبرد و منجر به پوسیدگی دندان میشود. تمیز کردن کامل فیشورها با مسواک و نخ دندان دشوار است و به همین دلیل، این نواحی بیشتر در معرض پوسیدگی قرار دارند.
حفظ سلامت دندان: پوسیدگی دندانهای آسیاب به دلیل وجود فیشور، میتواند مشکلات جدی و یا نیاز به جراحی برای فرد به وجود آورد. از جمله این مشکلات میتوان به درد و ناراحتی، عفونت، مشکلات گوارشی و از دست دادن دندان اشاره کرد.
کاهش هزینههای درمان: پیشگیری از پوسیدگی دندان با روشهای ساده و کم هزینه مانند فیشور سیلانت، به مراتب ارزانتر از درمان پوسیدگی و سایر مشکلات دندانپزشکی است.
2. روشهای محافظت از فیشور دندان
روشهای موثر برای محافظت از فیشور دندان و پیشگیری از پوسیدگی شامل مسواک زدن منظم با خمیر دندان حاوی فلوراید، استفاده از نخ دندان برای تمیز کردن فواصل بین دندانها، رژیم غذایی سالم با کاهش مصرف غذاهای قندی و شیرین، و استفاده از دهانشویه یا خمیر دندان حاوی فلوراید جهت تقویت مینای دندان میباشد. همچنین، مراجعه منظم به دندانپزشک برای معاینات دورهای و استفاده از فیشور سیلانت برای ایجاد سد محافظ در شیارها و جلوگیری از گیر کردن غذا و پلاک نیز توصیه میشود.
3. فیشور سیلانت چیست؟
فیشور سیلانت (Fissure Sealant) مادهای رزینی، همرنگ با دندان یا شفاف است که توسط دندانپزشک بر روی سطح جونده دندانهای آسیاب و پیش آسیاب قرار میگیرد. این ماده با ایجاد پوششی محافظ، از تجمع پلاک و باکتری در شیارهای دندان جلوگیری میکند و به طور قابل توجهی خطر پوسیدگی دندان را کاهش میدهد.
4. مزایای فیشور سیلانت
پیشگیری از پوسیدگی دندان: فیشور سیلانت با ایجاد سدی بر روی شیارهای دندان، از تجمع مواد غذایی و باکتریها جلوگیری کرده و به طور چشمگیری خطر پوسیدگی را کاهش میدهد.
- کاهش نیاز به درمانهای تهاجمی: با پیشگیری از پوسیدگی دندان، از نیاز به پر کردن و عصبکشی دندان در آینده کاسته میشود.
- مقرون به صرفه بودن: هزینه انجام فیشور سیلانت نسبت به هزینههای درمان پوسیدگی دندان بسیار پایینتر است.
- درمان سریع و بدون درد: انجام فیشور سیلانت معمولا بدون درد بوده و در مدت زمانی کوتاه انجام میشود.
5. مراحل انجام فیشور سیلانت:
- تمیز کردن دندان: دندانپزشک ابتدا دندان را به طور کامل تمیز میکند تا هرگونه پلاک و باکتری از سطح آن پاک شود.
- خشک کردن دندان: برای اطمینان از چسبندگی مناسب سیلانت، دندان به طور کامل خشک میشود.
- آماده سازی دندان: ممکن است دندانپزشک از مادهای خاص برای افزایش چسبندگی سیلانت به سطح دندان استفاده کند.
- قرار دادن سیلانت: ماده سیلانت به صورت مایع بر روی سطح جونده دندان قرار میگیرد.
- سفت شدن سیلانت: با استفاده از نور آبی (لایت کیور) سیلانت سفت میشود.
6. تفاوت روکش دندان با فیشور سیلانت
روکش دندان و فیشور سیلانت، هر دو از جمله اقدامات دندانپزشکی هستند که برای محافظت از دندانها در برابر آسیب و پوسیدگی به کار میروند. با این حال، کاربرد و نحوه عملکرد آنها به طور قابل توجهی با یکدیگر متفاوت است.
6.1. روکش دندان
- کاربرد: اصلاح، ترمیم و یا جایگزینی دندانهای آسیبدیده، شکسته، پوسیده و یا نامناسب از نظر ظاهری.
- نحوه عملکرد: مانند یک کلاهک کوچک بر روی دندان تراشیده شده قرار میگیرد و جایگزین تاج طبیعی دندان میشود.
- مزایا: بهبود استحکام، ظاهر و عملکرد دندان.
- معایب: تراشیدن بخش قابل توجهی از دندان و قیمت روکش دندان بالا.
6.2. فیشور سیلانت
- کاربرد: محافظت از دندانهای آسیاب در برابر پوسیدگی، به خصوص در کودکان و نوجوانان.
- نحوه عملکرد: ایجاد یک لایه نازک و همرنگ دندان بر روی سطح جونده دندان و پر کردن شیارها و حفرههای عمیق
- مزایا: روشی سریع، بدون درد و مقرون به صرفه برای پیشگیری از پوسیدگی.
- معایب: فقط برای دندانهای سالم و بدون پوسیدگی قابل استفاده است و در صورت آسیب نیاز به ترمیم مجدد دارد.
در جدول زیر، خلاصهای از تفاوتهای کلیدی بین روکش دندان ها و فیشور سیلانت ارائه شده است
ویژگی | روکش دندان | فیشور سیلانت |
کاربرد | ترمیم، اصلاح و جایگزینی دندانهای آسیب دیده | پیشگیری از پوسیدگی دندانهای آسیاب |
نحوه عملکرد | جایگزینی تاج طبیعی دندان | پر کردن شیارها و حفرههای عمیق سطح دندان |
جنس | سرامیک، فلز یا ترکیبی از هر دو | رزین |
مزایا | استحکام، زیبایی و عملکرد بهتر دندان | پیشگیری آسان و کم هزینه از پوسیدگی |
معایب | تراشیدن دندان، هزینه بالا | فقط برای دندانهای سالم قابل استفاده است، نیاز به ترمیم مجدد در صورت آسیب |
انتخاب بین روکش دندان و فیشور سیلانت به وضعیت دندانها و نیازهای شما بستگی دارد. در صورت آسیب یا پوسیدگی شدید دندان، روکش دندان میتواند راهکار مناسبی برای ترمیم و بازگرداندن عملکرد آن باشد. اما اگر دندانهای شما سالم هستند و میخواهید از آنها در برابر پوسیدگی محافظت کنید، فیشور سیلانت میتواند روشی مقرون به صرفه و موثر باشد. در نهایت، مشورت با یک دندانپزشک باتجربه بهترین راه برای تعیین اینکه کدام روش درمانی برای شما مناسبتر است، میباشد.
7. زمان ماندگاری فیشور سیلانت چقدر است؟
فیشور سیلانت معمولا چندین سال (حدود ۵ تا۱۰ سال) دوام دارد. با این حال، لازم است به طور مرتب توسط دندانپزشک معاینه شود و در صورت نیاز ترمیم یا تعویض گردد.
8. عوارض فیشور سیلانت چیست؟
فیشور سیلانت به طور کلی عوارض خاصی ندارد. با این حال، در موارد بسیار نادر ممکن است باعث حساسیت دندان شود. در صورت بروز چنین مشکلی، باید با دندانپزشک خود مشورت شود.
چه کسانی به فیشور سیلانت نیاز دارند؟
فیشور سیلانت به طور کلی برای کودکان و نوجوانان و به خصوص پس از رویش کامل دندانهای آسیاب دائمی توصیه میشود. همچنین بزرگسالانی که دارای فیشورهای عمیق بر روی دندانهای آسیاب خود هستند نیز میتوانند از مزایای فیشور سیلانت بهرهمند شوند. در نهایت، دندانپزشک با بررسی وضعیت دندانهای شما، میتواند بهترین راهکار پیشگیری از پوسیدگی را پیشنهاد دهد.
9. مراقبتهای بعد از انجام فیشور سیلانت
- رعایت بهداشت دهان و دندان: مسواک زدن روزانه و استفاده از نخ دندان همچنان برای حفظ سلامت دندانها و لثهها ضروری است.
- معاینات دورهای دندانپزشکی: مراجعه منظم به دندانپزشک برای بررسی وضعیت دندانها و فیشور سیلانت الزامی است.
- رژیم غذایی سالم: کاهش مصرف غذاهای قندی و چسبناک به حفظ سلامت دندانها و دوام فیشور سیلانت کمک میکند.