فرنوم لب و دندان
فرنوم لب و دندان (frenum) نوار نازک و کوچک هستند که بین لب ها و لثه ها و همچنین زیر زبان قرار دارند. با اینکه این بافت کوچک و نامحسوس است، اما نقش مهمی در گفتار، غذا خوردن و سلامت کلی دهان ما دارد. اما در صورت وجود مشکلات فرنوم، ممکن است نیاز باشد به دندانپزشک مراجعه کنید و اقدام به درمان آن نمایید.
1. انواع فرنوم لب و دندان
به طور کلی دو نوع فرنوم در دهان وجود دارد، فرنوم فرنوم زبانی (Lingual Frenum) و فرنوم لبی یا لبیال (Labial Frenum).
- فرنوم لب بالا: این فرنوم لب بالا را به لثه های دندان های پیشین بالا متصل میکند و در حفظ استحکام و حرکت صحیح لب ها نقش دارد.
- فرنوم لب پایین: این فرنوم وظیفه اتصال لب پایین را به لثه های دندان های پیشین بر عهده دارد و مانند فرنوم لب بالا عمل میکند.
- فرنوم زبانی: این فرنوم که گره زبانی (Tongue-tie) نیز نامیده میشود، در زیر زبان قرار دارد و زبان را به کف دهان متصل میکند و نقش مهمی در حرکت زبان و بیان گفتار دارد.
2. چرا فرنوم مهم است؟
به طور کلی این بافت چندین عملکرد مهم را در داخل دهان ما انجام می دهد.
- ثبات دندانها: فرنوم مانند لنگری است که دندان ها را در جای خود محکم نگه می‌دارد. اگر فرنوم بیش از حد محکم یا در جای اشتباهی قرار گرفته باشد، میتواند باعث ایجاد فاصله بین دندان ها، حرکت دندان ها و حتی مشکلات لثه ای شود.
- تسهیل تکلم: فرنوم به زبان اجازه می دهد آزادانه حرکت کند و در تولید اصوات مختلف نقش مهمی ایفا کند. فرنومی که خیلی کوتاه یا ضخیم باشد، میتواند باعث اختلال در تلفظ برخی حروف و لکنت زبان شود.
- کمک حفظ بهداشت دهان: فرنوم با نگه داشتن زبان در موقعیت مناسب و همچنین کمک به حذف ذرات غذا از حفره دهان به حفظ بهداشت دهان کمک می کند.
- تغذیه مناسب: فرنوم در جویدن و بلعیدن غذا مهمی دارد نقش دارد. اگر فرنوم خیلی کوتاه یا ضخیم باشد، میتواند جویدن و بلعیدن غذاهای سفت یا چسبناک را دشوار کند.
- ظاهر لبخند: فرنوم روی شکل و ظاهر لبخند نیز تاثیرگذار است. فرنومی که خیلی کوتاه یا ضخیم باشد، میتواند باعث ایجاد فرورفتگی کوچکی در زیر لب بالا شود.
3. مشکلات رایج فرنوم
گاهی اوقات، فرنوم میتواند کوتاه، ضخیم یا در محل نامناسبی قرار گیرد. این وضعیت میتواند باعث ایجاد مشکلاتی شود.
- مشکلات در تکلم: فرنوم کوتاه یا ضخیم میتواند باعث اختلال در تلفظ برخی حروف و اصوات شود.
- ایجاد فاصله بین دندان ها: فرنوم ضخیم میتواند باعث ایجاد فاصله بین دندان های پیشین شود.
- مشکلات لثه‌ای: فرنوم کوتاه یا ضخیم میتواند باعث ایجاد التهاب و زخم در لثه شود.
- مشکلات در شیر خوردن نوزادان: کوتاه یا ضخیم بودن فرنوم میتواند مانع از شیر خوردن صحیح نوزاد شود.
- مشکل در بیرون آوردن یا حرکت آزادانه زبان: فرنوم کوتاه زبانی میتواند باعث مشکل در حرکت آزادانه زبان شود.
- درد یا ناراحتی هنگام صحبت کردن، غذا خوردن یا بلعیدن: کوتاهی یا ضخیم بودن فرنوم میتواند به علت نقص در حرکت باعث بروز مشکل در غذا خوردن و صحبت کردن شود.
4. تأثیر فرنوم لب بر شیردهی
- مشکل در ایجاد خلاء: فرنوم لب کوتاه یا ضخیم میتواند مانع از ایجاد خلاء کافی توسط نوزاد برای مکیدن شیر شود. این امر باعث میشود نوزاد نتواند شیر را به اندازه کافی بمکد و در نتیجه وزنگیری کافی نداشته باشد.
- درد و ناراحتی در نوک سینه مادر: تلاش های مکرر نوزاد برای شیر خوردن با فرنوم کوتاه ممکن است باعث ایجاد ترک و زخم در نوک سینه مادر شود. این درد و ناراحتی میتواند بر ادامه شیردهی تأثیر منفی بگذارد.
5. تأثیر فرنوم لب بر پوسیدگی دندان
- شیرخوردن طولانی مدت: نوزادانی که به دلیل فرنوم کوتاه نمی‌توانند به راحتی شیر بخورند، ممکن است زمان بیشتری را برای شیر خوردن صرف کنند. شیر حاوی قند است که در تماس طولانی مدت با دندان ها میتواند باعث ایجاد پوسیدگی شود.
- عدم تمیز کردن کامل دهان: نوزادانی که به دلیل مشکل در شیر خوردن، شیر بیشتری را در دهان خود نگه می‌دارند، ممکن است دهانشان به خوبی تمیز نشود و این امر خطر پوسیدگی دندان را افزایش می‌دهد.
6. چه زمانی به دندانپزشک مراجعه کنیم؟
اگر کودکتان یا خودتان با برخی از مشکلات زیر مواجه شدید، حتماً به دندانپزشک مراجعه کنید.
- مشکل در شیر خوردن: نوزاد نمی تواند به خوبی شیر را بمکد یا وزنگیری کافی ندارد.
- درد و ترک در نوک سینه مادر: شیرخوردن برای نوزاد دردناک است و باعث آسیب به نوک سینه مادر میشود.
- مشکلات در رشد دندان ها: دندان های نوزاد به طور غیر طبیعی رشد می‌کنند یا فاصله بین آنها زیاد است.
- مشکلات تکلم: کودک در صحبت کردن با مشکل مواجه است.
- وجود فاصله بین دندان‌های جلویی: این فاصله ممکن است به دلیل بزرگی فرنوم لب باشد.
- مشکل در جویدن یا بلعیدن: کودک در جویدن یا بلعیدن غذا مشکل دارد.
- درد یا ناراحتی در ناحیه لثه: کودک از درد یا ناراحتی در ناحیه لثه شکایت دارد.
- تغییر در ظاهر لبخند: تغییر در ظاهر لبخند میتواند نشانه مشکل در فرنوم لب باشد.
7. چرا مراجعه به دندانپزشک مهم است؟
برای تعیین مشکل در فرنوم لب و دندان ، یک متخصص دندانپزشکی معاینه کاملی از دهان و دندان انجام می دهد. این معاینه ممکن است شامل انجام معاینه، بررسی تاریخچه پزشکی و دندانپزشکی، ارزیابی دامنه حرکتی زبان، ارزیابی هرگونه مشکل در تغذیه یا گفتار و بررسی تراز بودن دندان ها و وجود فاصله بین دندان ها میشود. به همین علت مراجعه به دندانپزشک مهم است:
- تشخیص دقیق مشکل: دندانپزشک با معاینه دقیق دهان و دندانها میتواند تشخیص دهد که آیا مشکل شما ناشی از فرنوم لب کوتاه است یا خیر.
- درمان مناسب: اگر فرنوم لب کوتاه باعث ایجاد مشکل شده باشد، دندانپزشک میتواند با انجام عمل جراحی ساده ای به نام فرنکتومی، آن را درمان کند.
- پیشگیری از مشکلات بعدی: درمان زود هنگام فرنوم کوتاه می تواند از بروز مشکلات جدی تر در آینده مانند مشکلات دندانی و لثه ای جلوگیری کند.
8. درمان های مرتبط با فروم
برای درمان مشکلات مرتبط با این بافت فرنوم گزینه های درمانی مناسب و متفاوتی در دسترس است. انتخاب درمان به نوع مشکل، شدت آن و همچنین عوامل شخصی بستگی دارد. برخی از درمان های رایج مرتبط با این بافت شامل این موارد هستند:
9. فرنکتومی
در صورتی که فرنوم باعث ایجاد مشکلاتی شود، دندانپزشک میتواند با انجام عمل جراحی ساده ای به نام فرنکتومی یا جراحی فرنوم، آن را کوتاه کند یا محل آن را تغییر دهد. این عمل معمولاً تحت بی حسی موضعی انجام میشود و دوره نقاهت کوتاهی دارد. فرنکتومی یک روش جراحی است که شامل برداشتن یا اصلاح زائده فروم است. می توان آن را با استفاده از روشهای مختلف مانند اسکالپل (جراحی با تیغ جراحی و ایجاد برش)، لیزر یا الکتروکوتر انجام داد.
10. فرنولوپلاستی
فرنولوپلاستی یکی دیگر از روش های برداشتن فرنوم در دهان است و در مواردی استفاده می شود که فرنوم دارای مشکلات جزئی است و حفظ عملکرد آن مهم است. در این روش دندانپزشک فرنوم زبانی را کوتاه میکند و برای بستن زخم از بخیه استفاده میکند تا جلوی خونریزی مسدود شود.
11. گفتار درمانی
برای افرادی که مشکلات گفتاری مرتبط با فرنوم دارند، ممکن است گفتار درمانی توصیه شود. یک گفتار درمانگر متبحر می تواند برای بهبود بیان، قرار دادن زبان و هماهنگی کلی عضلات دهان با فرد کار تمرین کند.
اگر شما یا فرزندتان با مشکلاتی مرتبط با فرنوم مواجه هستید، به دندانپزشک مراجعه کنید تا تشخیص دقیق و درمان مناسب دریافت کنید. توجه به این نکته ضروری است که انتخاب درمان بر اساس نیازها و شرایط خاص هر فرد متفلوت خواهد بود. یک متخصص لثه یا دندانپزشک باتجربه می تواند بهترین گزینه درمانی را دراختیار شما قرار دهد.
