!کاندیدیازیس، برفک دهانی
کاندیدیازیس یا برفک دهان و درمان آن
برفک دهان هنگامی ایجاد می شود که عفونت مخمری در داخل دهان شما ایجاد شود. همچنین با نام کاندیدیازیس دهان، کاندیدیاز دهانی یا به سادگی برفک نیز شناخته می شود. برفک دهان بیشتر مواقع در نوزادان و کودکان نوپا رخ می دهد. این عارضه باعث ایجاد برجستگی های سفید رنگ در گونه های داخلی و زبان می شود. این برجستگی ها معمولا با درمان های مربوطه از بین می روند.
عفونت به طور معمول خفیف است و به ندرت باعث ایجاد مشکلات جدی می شود. برای افرادی که سیستم ایمنی ضعیف دارند، می تواند باعث سرایت به سایر قسمت های بدن و عوارض بالقوه جدی شود.
علائم برفک دهان
در ابتدا، برفک دهان ممکن است هیچ علامتی ایجاد نکند. اما با وخیم شدن عفونت، موارد زیر ممکن است ایجاد شود:
تکه های سفید یا زرد برآمدگی روی گونه ها، زبان، لوزه ها، لثه ها یا لب های شما
خونریزی خفیف اگر برجستگی ها خراشیده شوند
درد یا سوزش در دهان شما
احساس پنبه مانند در دهان شما
پوست ترک خورده خشک مانند در گوشه های دهان شما
مشکل در بلع
طعم بد در دهان شما
از دست دادن طعم
در برخی موارد، برفک دهان می تواند مری شما را تحت تاثیر قرار دهد، اگرچه این امر غیر معمول است. همان قارچی که باعث ایجاد برفک در دهان می شود می تواند باعث عفونت های مخمری در بقیه قسمت های بدن شما هم شود.
کاندیدیاز دهان و زبان
علل برفک دهان
برفک دهان و سایر عفونت های مخمری ناشی از رشد بیش از حد قارچ کاندیدا آلبیکنس (C. albicans) است. به صورت طبیعی مقدار کمی از C. albicans در دهان شما زندگی می کند، بدون اینکه آسیبی به شما بزند. وقتی سیستم ایمنی به درستی کار می کند، باکتری های مفید در بدن به کنترل C. albicans کمک می کنند. اما اگر سیستم ایمنی بدن به خطر بیفتد یا تعادل میکروارگانیسم ها در بدن شما شود، قارچ می تواند خارج از کنترل رشد کند و باعث عفونت شود.
اگر از داروهای خاصی استفاده کنید که تعداد میکروارگانیسم‌های دوست را در بدن شما کاهش می‌دهند، مانند آنتی‌بیوتیک‌ها، ممکن است دچار رشد بیش از حد C. albicans شوید که باعث برفک دهان می‌شود.
درمان‌های سرطان، از جمله شیمی‌درمانی و پرتودرمانی نیز می‌توانند به سلول‌های سالم آسیب بزنند یا از بین ببرند. چنین مواردی شما را مستعد ابتلا به برفک دهان و سایر عفونت ها می کند.
بیماری هایی که سیستم ایمنی بدن را ضعیف می کند، مانند سرطان خون و HIV، خطر ابتلا به برفک دهان را نیز افزایش می دهد. برفک دهان یک عفونت شایع در افراد مبتلا به HIV (ایدز) است.
دیابت هم می تواند در ایجاد برفک دهان نقش زیادی داشته باشد. دیابتی که کنترل نشود، سیستم ایمنی بدن را ضعیف می کند و باعث افزایش سطح قند خون می شود. در چنین مواقعی شرایط خوبیبرای رشد C. albicans ایجاد می شود.
تشخیص برفک دهان
پزشک شما به سادگی قادر به تشخیص برفک دهان با معاینه دهان شما و برجستگی های مشخص خواهد بود. گاهی پزشک ممکن است برای اینکه تشخیص را کامل تایید کند، از ناحیه آسیب دیده بیوپسی بگیرد. برای این کار، قسمت کوچکی از برآمدگی را از دهان شما می خراشد و بعد نمونه را به آزمایشگاه می فرستد تا از نظر C. albicans آزمایش شود. همچنین در صورتی که پزشک مشکوک به نفوذ برفک دهانی به مری باشد، امکان دارد از کشت سواب گلو یا آندوسکوپی برای تایید استفاده کند.
برفک دهان در نوزادان
برفک دهان بیشتر مواقع نوزادان و کودکان را تحت تاثیر قرار می دهد. نوزادان می توانند بعد از ابتلا به قارچ کاندیدیاز از مادرشان دچار برفک دهان شوند. آنها در دوران بارداری، زایمان، یا شیردهی یا فقط از مخمرهایی که به طور طبیعی در محیط آنها وجود دارد، مبتلا می شوند. اگر فرزندشما مبتلا به برفک دهان باشد، ممکن است علائم و نشانه‌هایی را داشته باشد که می‌تواند سایر افراد مبتلا به این بیماری را تحت تاثیر قرار دهد، نشانه هایی از جمله:
تکه های سفید رنگ یا زرد رنگ برآمده رویلثه ها یا لب های آنها، گونه های داخلی، زبان و لوزه ها
خونریزی های خفیف اگر این برجستگی ها خراشیده شوند.
احساس درد یا سوزش در دهان
وجود پوستی خشک و ترک خورده در گوشه های دهان
برفک دهان در نوزادان ممکن است باعث ایجاد مشکل در تغذیه و تحریک پذیری و یا گیجی شود.
برفک دهان در بزرگسالان
عارضه برفک دهان اغلب در نوزادان و افراد مسنی که سیستم ایمنی ضعیف تری دارند شایع است. اما ممکن است در هر سنی رخ دهد. جوانتر ها نیز می توانند به برفک دهان مبتلا شوند، به خصوص اینکه اگر سیستم ایمنی ضعیفی داشته باشند. به عنوان مثال، اگر بزرگسالان سابقه بعضی بیماری ها، درمان های خاص پزشکی و یا عادت ها و سبک زندگی ای که سیستم ایمنی آنها را ضعیف می کند، داشته باشند، احتمال اینکه به برفک دهان مبتلا شوند بیشتر است.
در افراد بزرگسال سالم بعید است که برفک دهان مشکلات جدی ای ایجاد کند. اما در صورتی که سیستم ایمنی شما خوب کار نکند، عفونت می تواند به سایر قسمت‌های بدن شما سرایت کند.
عوارض برفک دهان
در افرادی که سیستم ایمنی سالم دارند، کاندیدیازیس به ندرت عوارضی ایجاد می کند. در موارد شدید تر، ممکن است بیماری به مری شما سرایت کند. اگر سیستم ایمنی بدن شما ضعیف شده باشد، احتمال بروز عوارض برفک دهانی بیشتر است. درصورت عدم درمان مناسب، قارچی که باعث برفک دهان می شود ممکن است وارد جریان خون شود و به قلب، مغز، چشم ها و سایر قسمت های بدن شما سرایت کند. این پدیده با عنوان کاندیدیازیس تهاجمی یا سیستمیک شناخته می شود.
درمان کاندیدیازیس
۱- نیستاتین، یک دهان شویه ضد قارچ است که می توانید آن را در دهان خود بگردانید یا سواب را در دهان کودک خود بمالید.
۲- ایتراکونازول (اسپورانوکس)، یک داروی ضد قارچ خوراکی است که برای درمان افرادی که به سایر درمان‌های برفک دهان پاسخ نمی‌دهند و افراد مبتلا به HIV استفاده می‌شود.
۳- آمفوتریسین، دارویی که برای درمان موارد شدید برفک دهان استفاده می شود.
پس از شروع درمان، برفک دهان معمولاً طی چند هفته از بین می رود. اما در برخی موارد ممکن است بازگردد.
تشخیص کاندیدیازیس در سنین مختلف به معاینات دقیق پزشک نیاز دارد. جهت دریافت نوبت به صورت رایگان با کلینیک دندانپزشکی آینده تماس بگیرید.
