دندان قروچه و عوارض آن

دندان قروچه یا بروکسیسم چیست؟ 

دندان قروچه یا بروکسیسم زمانی است که فرد در حالی که نمی جود، دندان هایش را به هم می ساید یا روی هم فشار می دهد. معمولاً در هنگام خواب رخ می دهد، اما می تواند در ساعات بیداری نیز رخ دهد همچنین در اکثر مواقع فرد آگاهانه این کار را انجام نمی دهد.   

در این مقاله به بررسی علائم، تشخیص و درمان دندان قروچه می پردازیم. همچنین تفاوت بروکسیسم در خواب و بیداری را توضیح می دهیم. 

علائم دندان قروچه در خواب

 دندان قروچه‌ی خواب نوعی اختلال در خواب است. علائم بروکسیسم در خواب که ممکن است افراد هنگام بیداری متوجه آن شوند عبارتند از:

• درد صورت
• درد و سفتی فک
• صداهای کلیک کردن، ترکیدن یا ساییدن هنگام حرکت فک
• یک سردرد کسل کننده
• دندان های حساس، لق یا شکسته
• دندان های فرسوده
• پر کردن شکسته یا شل
•  همچنین ممکن است  باعث گوش در ناحیه گوش شود. چون مفصل گیجگاهی فکی (TMJ) مفصلی که به فک اجازه باز و بسته شدن می دهد، بسیار نزدیک به گوش است.  

اگرچه افراد مبتلا به بروکسیسم در هنگام خواب اغلب نمی توانند احساس کنند که در حال فشردن یا ساییدن دندان ها هستند، اما افرادی که در نزدیکی آنها می خوابند شاید بتوانند صدای ایجاد شده را بشنوند.

 دندان قروچه در بیداری بیدار

دندان قروچه بیدار با بروکسیسم در خواب متفاوت است، زیرا یک اختلال خواب نیست. در عوض، این یک عادت ناخودآگاه است.

 اغلب، بروکسیسم بیدار باعث بروکسیسم نمی شود. در عوض، افراد دندان های خود را به هم فشار می دهند یا ماهیچه های اطراف فک را منقبض می کنند. دندان قروچه بیدار همچنین باعث درد در اطراف فک، سردرد مبهم و سفتی می شود. 

مانند دندان قروچه در خواب، بروکسیسم در بیداری به طور غیرارادی اتفاق می افتد. است فرد متوجه شود که در هنگام تمرکز یا احساس استرس بیشتر مستعد ابتلا به آن است.

چه چیزی باعث دندان قروچه می شود؟

دندان قروچه همیشه یک علت واحد یا قابل شناسایی ندارد، اما تعدادی از عوامل با آن مرتبط هستند. این عوامل بسته به نوع بروکسیسم متفاوت است.

      دندان قروچه اولیه

بروکسیسم اولیه به خودی خود رخ می دهد و ناشی از بیماری دیگری نیست. برخی از عوامل شناخته شده که در ایجاد آن نقش دارند عبارتند از:

 ۱- دندان های در حال رشد: دندان قروچه در کودکان خردسال شایع است. با این حال، از آنجایی که دندان‌ها و فک‌ها در دوران کودکی به سرعت رشد می‌کنند، بروکسیسم معمولاً خود به خود و بدون ایجاد آسیب پایدار برطرف می‌شود.

۲- بایت نامرتب: در برخی از افراد، دندان قروچه ممکن است به این دلیل اتفاق بیفتد که یا دندان نیش فرد در یک راستا قرار ندارد و یا دندان هایش از دست رفته است. 

۳- استرس: یکی از دلایل اصلی بروکسیسم در بزرگسالان، چه در هنگام خواب و چه در بیداری، استرس است. ارتباط بسیار زیاد و موثری بین استرس و دندان قروچه وجود دارد. 

۴- سیگار کشیدن، الکل و کافئین: استفاده از این مواد با بروکسیسم نیز مرتبط است. احتمال ابتلا به دندان قروچه در افرادی که به طور منظم سیگار می‌کشیدند یا الکل می‌نوشند، دو برابر بیشتر است، در حالی که افرادی که بیش از ۸ فنجان قهوه در روز می‌نوشند، ۱.۵  برابر بیشتر احتمال دارد.

      دندان قروچه ثانویه

دندان قروچه ثانویه در نتیجه بیماری یا شرایط پزشکی دیگری رخ می دهد، مانند:

۱- شرایط سلامت روان: اضطراب و افسردگی با دندان قروچه مرتبط است. این ارتباط ممکن است تا حدی به دلیل استرس باشد که می تواند به این شرایط کمک کند.

۲- شرایط عصبی: شرایطی مانند بیماری هانتینگتون و بیماری پارکینسون می توانند باعث حرکت در هنگام خواب شوند که ممکن است منجر به بروکسیسم شود.

۳- داروها: بروکسیسم می تواند یک عارضه جانبی برخی از داروها، از جمله برخی داروهای ضد افسردگی و ضد روان پریشی باشد. فلوکستین (پروزاک) و سرترالین (زولوفت) شایع ترین مقصران در بین داروهای ایجتد کننده بروکسیسم هستند.

۴- آپنه خواب: آپنه خواب وضعیتی است که باعث می شود تنفس به طور موقت در طول خواب متوقف شود. این می تواند کیفیت خواب را کاهش دهد. آپنه خواب با ایجاد اختلال در خواب، ممکن است بروکسیسم یا فشردن را تقویت کند.

عوارض بلند مدت دندان قروچه چیست؟ 

• حساسیت دندان به دلیل ساییدگی مینای دندان
• التهاب یا خونریزی لثه
• لق شدن دندان ها
• دندان های صاف یا کوتاه
• شکستگی دندان

درمان های بروکسیسم

     محافظ دهان یا آتل دهان

دندانپزشک ممکن است استفاده از آتل یا محافظ دهان را در هنگام خواب برای محافظت از دندان ها در برابر آسیب توصیه کند. این دستگاه‌ها می‌توانند با کاهش فشار روی فک، ایجاد یک مانع فیزیکی بین دندان‌ها و کاهش صدای بروکسیسم کمک کنند.   

     بوتاکس

در موارد شدید دندان قروچه، تزریق سم بوتولینوم یا بوتاکس می تواند عضلات مسئول بروکسیسم در خواب را فلج کند تا بروکسیسم را متوقف کند. با این حال، بوتاکس می تواند گران باشد و تزریق منظم برای حفظ اثرات ضروری است.

     درمان بیماری های زمینه ای

اگر فرد مبتلا به بروکسیسم همچنین استرس، اضطراب یا افسردگی را تجربه کند، جستجوی کمک برای این شرایط ممکن است به دندان قروچه کمک کند. معمولاً، درمان این بیماری‌های روانی شامل ترکیبی از گفتار درمانی و دارو برای کاهش علائم است.  از طرف دیگر، اگر فردی دارای شرایطی مانند آپنه خواب باشد، صحبت با پزشک در مورد آن ممکن است به او امکان تشخیص و درمان را بدهد.  

     دارو

مصرف یک داروی ضدالتهابی غیراستروئیدی ، مانند ایبوپروفن، ممکن است به تسکین هرگونه درد و تورم مرتبط با دندان قروچه کمک کند. در برخی موارد، پزشک ممکن است استفاده کوتاه مدت از یک دارو را برای شل کردن عضلات و توقف چرخه بروکسیسم توصیه کند.    

سخن آخر

دندان قروچه شامل انجام یک حرکت جویدن است که در آن دندان ها روی یکدیگر ساییده می شوند. فشردن زمانی است که فرد دندان های خود را به هم نزدیک می کند و بدون حرکت دادن دندان ها به جلو و عقب، ماهیچه ها را به هم فشار می دهد.

 دندانپزشک می تواند بروکسیسم را در طول معاینه دندان تشخیص دهد. درمان بر کاهش آسیب به دندان ها از طریق محافظ دهان یا آتل دهان و رسیدگی به عواملی که ممکن است به بروکسیسم کمک کنند، متمرکز است. اما به طور کلی تا معاینه دقیق انجام نشود و دلایل بروکسیسم در هر فرد ریشه یابی نشود، نمیتوان هیچ درمانی توصیه کرد. برای دریافت نوبت رایگان با کلینیک دندانپزشکی آینده تماس بگیرید.  

منبع:‌ https://www.medicalnewstoday.com/articles/190180#summary